Erfgooiersboom

In het voorportaal van de kerk, onder de toren, staat de in 1971 uit een grote eikenboom gesneden Erfgooiersboom. Deze is een herinnering aan een periode van 1000 jaar waarin de Gooise boerenbevolking het gebruiksrecht had van de gemeenschappelijke gronden.

Het gebruik van de gronden gaat terug tot het jaar 968 toen Graaf Wichman II grond schonk aan het vrouwenklooster van Elten. Na 1280 droeg Graaf Floris V van Holland bepaalde gebruiksrechten over aan de bevolking. Deze rechten werden door Graaf Albrecht van Holland formeel geregeld in een officieel stuk uit 1404, bekend als "De eerste Schaarbrief". De mannelijke bewoners van het Gooi, die aan deze brief rechten konden ontlenen wanneer zij van Gooise ouders waren en in het Gooi woonden ("man uit man in het Gooi geboren") noemt men Erfgooiers.

Een roerige periode leidde in 1912 tot de zogenaamde "Erfgooierswet". De vereniging "Stad en Lande van Gooiland" ontleende hieraan haar rechten. Zij bezat als eigendom de gemeenschappelijke heiden en weiden (ruim 3000 hectare).

Hoewel de vereniging in 1968 vierde dat het gebruikrecht op de gronden 1000 jaar bestond, besloten de Erfgooiers in 1970 unaniem tot ontbinding. In 1971 was de liquidatie een feit.

Er is ooit nog een Actie geweest om voor het behoud van de originele Erfgooiersboom een bronzen afgietsel te maken. Dit bronzen afgietsel van de boom staat sinds 1985 bij de muziektent in het centrum van het dorp.

Van deze Actie is een document bewaard gebleven, geschreven door Dr. A.C.J. de Vrankrijker, over Erfgooiers en de “boom van Lanphen” (de Blaricummer beeldhouwer Gerardus Lanphen).

Een foto van de originele boom (toen nog op de locatie van de huidige ‘Roeper’) en ook de tekst uit het document zijn hier in te zien.

(verdere bronnen o.a.: een verkenning door Stad en Lande van Gooiland, Stad en Lande Stichting 1987)